Phim ‘Chúng tôi muốn sống’ (Nhà văn Hoàng Khởi Phong)
May 10, 2023 23:35:51 GMT -6
Post by sheen on May 10, 2023 23:35:51 GMT -6
Mùa hè năm 1956, là một học sinh miền Bắc di cư vào Nam, tôi háo hức theo cha tôi bước vào rạp xi nê Vĩnh Lợi, để xem phim "Chúng Tôi Muốn Sống", một cuốn phim do đạo diễn Vĩnh Noãn thực hiện với bối cảnh là cuộc chiến giữa Việt Minh và người Pháp, tại Bắc phần vào năm 1952, mà trong đó hình ảnh của tòa án nhân dân trong chiến dịch "cải cách ruộng đất", của CSVN với phương châm "trí, phú, địa, hào đào tận gốc, trốc tận rễ" là những đoạn phim ám ảnh đa số khán gia miền Nam, nhất là những người Bắc di cư đã từng nếm qua các cảnh man rợ của những cuộc đấu tố địa chủ, cường hào, ác bá trong vùng châu thổ sông Hồng.
Gần năm chục năm sau, năm 2004 cuốn phim Chúng Tôi Muốn Sống từ dạng phim 35 ly đã được đạo diễn Vĩnh Noãn chuyển thành hàng ngàn ấn bản DVD, được phát hành rộng rãi cùng một lúc với cuốn sách, trong cộng đồng VN hải ngoại. Chỉ vài tháng sau khi hoàn tất cuốn sách cùng ấn bản DVD của cuốn phim này, đạo diễn Vĩnh Noãn đã qua đời ở Quận Cam hưởng thọ 76 tuổi.
Năm 2006, tôi coi lại ấn bản DVD của phim Chúng Tôi Muốn Sống tại nhà riêng ở Quận Cam. Giờ đây tôi không còn là một cậu học sinh di cư của miền Nam, mà là một người dân tị nạn sinh sống ở Hoa Kỳ. Trước khi mở máy coi lại phim Chúng Tôi Vẫn Sống, những ấn tượng của lần coi phim này lần đầu tại rạp Đại Nam nửa thế kỷ trước vẫn còn vương vấn ở trong đầu.
Tôi nhớ lại năm chục năm trước, cuốn phim đã tác động rất mạnh đến cha tôi. Ông không ngớt lời ca tụng cuốn phim với những người quen biết, ông hệt như là người quảng cáo không công cho cuốn phim này, vì gia đình tôi nếu không may mắn kẹt lại ngoài Bắc, thì có thể cha tôi cũng sẽ chịu chung cảnh đấu tố như địa chủ Long trước tòa án nhân dân trong phim.
Anh tôi thì có thể không được đối xử như Đại Đội Trưởng Vinh trong phim, vì nhân vật Vinh tuy là người có khuynh hướng quốc gia, nhưng chiến đấu chống Pháp trong hàng ngũ Việt Minh, trong khi đó ở ngoài đời anh tôi bị động viên, và trở thành một sĩ quan của Quân Đội Quốc Gia Việt Nam, một quân đội vừa mới được thành hình trong vài năm, và bị Cộng Sản liệt vào tội phản quốc, tay sai thực dân Pháp.
Trong bối cảnh lịch sử của những năm đầu đất nước bị qua phân, nhìn chung phim Chúng Tôi Muốn Sống không phải là một cuốn phim được thực hiện vì nhu cầu nghệ thuật, mà có thể cuốn phim này được thực hiện vì nhu cầu chính trị của miền Nam.
Chính vì vậy mà thành phần diễn viên chính gồm Lê Quỳnh, Mai Trâm và Thu Trang là những người chưa bao giờ diễn xuất dưới ống kính điện ảnh. Ngay cả đạo diễn Vĩnh Noãn, linh hồn của cuốn phim này tuy có được đào tạo để hoạt động trong ngành điện ảnh, song ông là một kỹ sư, một chuyên viên về âm thanh chứ không phải là đạo diễn trước đó có tay nghề.
Nửa thế kỷ trước, Chiến dịch Cải Cách Ruộng Đất do người Cộng Sản thực hiện ở miền Bắc Việt Nam là một tội ác, bởi vì nói cho cùng ở Trung Hoa có thể có một giai cấp được gọi là địa chủ liên kết với nhau trên một địa bàn rộng, song ở Việt Nam những người có một chút đất đai ở mỗi làng là những cá nhân đơn lẻ của từng địa phuong, những người có một chút đất này chưa bao giờ cấu kết với nhau thành một giai cấp.
Do đó phim Chúng Tôi Muốn Sống nên được coi là một thông điệp chính trị, hơn là một sản phẩm nghệ thuật. Nếu nghĩ như vậy thì Chúng Tôi Muốn Sống quả đã thực hiện tốt được mục đích của nó: Nói lên những gì đã xẩy ra ở châu thổ sông Hồng nửa thế trước.
Hoàng Khởi Phong
Gần năm chục năm sau, năm 2004 cuốn phim Chúng Tôi Muốn Sống từ dạng phim 35 ly đã được đạo diễn Vĩnh Noãn chuyển thành hàng ngàn ấn bản DVD, được phát hành rộng rãi cùng một lúc với cuốn sách, trong cộng đồng VN hải ngoại. Chỉ vài tháng sau khi hoàn tất cuốn sách cùng ấn bản DVD của cuốn phim này, đạo diễn Vĩnh Noãn đã qua đời ở Quận Cam hưởng thọ 76 tuổi.
Năm 2006, tôi coi lại ấn bản DVD của phim Chúng Tôi Muốn Sống tại nhà riêng ở Quận Cam. Giờ đây tôi không còn là một cậu học sinh di cư của miền Nam, mà là một người dân tị nạn sinh sống ở Hoa Kỳ. Trước khi mở máy coi lại phim Chúng Tôi Vẫn Sống, những ấn tượng của lần coi phim này lần đầu tại rạp Đại Nam nửa thế kỷ trước vẫn còn vương vấn ở trong đầu.
Tôi nhớ lại năm chục năm trước, cuốn phim đã tác động rất mạnh đến cha tôi. Ông không ngớt lời ca tụng cuốn phim với những người quen biết, ông hệt như là người quảng cáo không công cho cuốn phim này, vì gia đình tôi nếu không may mắn kẹt lại ngoài Bắc, thì có thể cha tôi cũng sẽ chịu chung cảnh đấu tố như địa chủ Long trước tòa án nhân dân trong phim.
Anh tôi thì có thể không được đối xử như Đại Đội Trưởng Vinh trong phim, vì nhân vật Vinh tuy là người có khuynh hướng quốc gia, nhưng chiến đấu chống Pháp trong hàng ngũ Việt Minh, trong khi đó ở ngoài đời anh tôi bị động viên, và trở thành một sĩ quan của Quân Đội Quốc Gia Việt Nam, một quân đội vừa mới được thành hình trong vài năm, và bị Cộng Sản liệt vào tội phản quốc, tay sai thực dân Pháp.
Trong bối cảnh lịch sử của những năm đầu đất nước bị qua phân, nhìn chung phim Chúng Tôi Muốn Sống không phải là một cuốn phim được thực hiện vì nhu cầu nghệ thuật, mà có thể cuốn phim này được thực hiện vì nhu cầu chính trị của miền Nam.
Chính vì vậy mà thành phần diễn viên chính gồm Lê Quỳnh, Mai Trâm và Thu Trang là những người chưa bao giờ diễn xuất dưới ống kính điện ảnh. Ngay cả đạo diễn Vĩnh Noãn, linh hồn của cuốn phim này tuy có được đào tạo để hoạt động trong ngành điện ảnh, song ông là một kỹ sư, một chuyên viên về âm thanh chứ không phải là đạo diễn trước đó có tay nghề.
Nửa thế kỷ trước, Chiến dịch Cải Cách Ruộng Đất do người Cộng Sản thực hiện ở miền Bắc Việt Nam là một tội ác, bởi vì nói cho cùng ở Trung Hoa có thể có một giai cấp được gọi là địa chủ liên kết với nhau trên một địa bàn rộng, song ở Việt Nam những người có một chút đất đai ở mỗi làng là những cá nhân đơn lẻ của từng địa phuong, những người có một chút đất này chưa bao giờ cấu kết với nhau thành một giai cấp.
Do đó phim Chúng Tôi Muốn Sống nên được coi là một thông điệp chính trị, hơn là một sản phẩm nghệ thuật. Nếu nghĩ như vậy thì Chúng Tôi Muốn Sống quả đã thực hiện tốt được mục đích của nó: Nói lên những gì đã xẩy ra ở châu thổ sông Hồng nửa thế trước.
Hoàng Khởi Phong